ေစတီတုိ့တြင္ ေတြ့ရေသာ ျခေသၤ့ရုပ္၏ အဓိပါယ္အမွန္
ျခေသ့ၤဟာ သူ႔ကုိျမွားနဲ႔ ပစ္ရင္ ျမွားေနာက္သုိ႔ မလိုက္ဘဲ ပစ္တဲ့သူကုိပဲ
လုိက္ပါတယ္… ေခြးဆုိလွ်င္ ခဲနဲ႔ပစ္ပါက ခဲေနာက္ကုိ လုိက္ပါတယ္… ျခေသ့ၤနဲ႔
မတူပါ… ဒါေၾကာင့္ ျခေသ့ၤဟာ အေၾကာင္းကုိ လုိက္တယ္လုိ႔ ပမာျပဳပါတယ္…
ဒီလုိပဲ ဗုဒၶတရားတြင္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ တရားသည္ အက်ိဳးတရားျဖစ္တဲ့ ဒုကၡသစၥာေတြ
ျဖစ္မလာေအာင္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေအာင္ ပစၥဳပၸန္ မွာရွိတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြ
ျဖစ္တဲ့ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္၊ ကမၼဘ၀ တုိ႔မျဖစ္ေအာင္ အၿပီးသတ္ပါတယ္…
အေၾကာင္းတရားမ်ား မရွိပါက အက်ဳိးတရား ခႏၶာ (ဒုကၡသစၥာ)သည္ ထပ္ျဖစ္မလာေတာ့ပါ။
အက်ဳိးတရားတုိ႔သည္ ပုံမွန္အတုိင္း ျဖစ္ေနတာပါပဲ။ သူတုိ႔ကုိ
တုိက္ရုိက္ခ်ည္း မျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရုိးမရွိပါ… လုပ္လုိ႔လည္းမရပါ… ခႏၶာဟူေသာ
ဒုကၡသစၥာဆိုတဲ႔ အက်ဳိးရွိေန၍ ေ၀ဒနာ ဆိုသည္မွာ ထုိအက်ဳိးတရားနွင့္ တခါတည္း
ပါလာ၍ ခံစားရမွာပါပဲ… ထုိေ၀ဒနာ အက်ဳိးေတြကုိ တုိက္ရုိက္ခ်ည္း ဖယ္ေန၍လည္း
အၿပီး ေပ်ာက္သြားမည္ မဟုတ္ပါ… မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မဆုိ ေ၀ဒနာ၊ ဇာရာ၊ မရဏ ဟူေသာ
အက်ဳိးတုိ႔ မလြဲမေသြ ခံစားရမွာပါပဲ… ထုိအက်ဳိးတရားမ်ားသည္ အေၾကာင္း
ရွိေနသမွ် ျဖစ္ေနဦးမွာပါပဲ… ထုိ႔ေၾကာင့္
ဆုိင္ရာ အေၾကာင္းတရားမ်ားကုိ ဖယ္ခြာမွသာလွ်င္ ထုိအက်ဳိးတရားမ်ား
ထပ္ျဖစ္မလာေတာ့ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဘုရားရွင္တုိ႔မည္သည္ အေၾကာင္းကုိသာ
က်င့္ပါတယ္။ အက်ဳိးကုိ မက်င့္ဘူးလုိ႔ ဆိုလုိပါတယ္… ဒီသေဘာကုိပဲ ျခေသ့ၤနဲ႔
ပမာျပဳထားတာပါ။ ဒီသေဘာေတြနဲ႔ ပက္သက္ၿပီးသာ ေစတီပုထုိးမ်ားေရွ႕မွာ
ျခေသ့ၤရုပ္ႀကီးမ်ား ထားတာပါ…
ဆရာေတာ္ ………… အရွင္ ေကာသလႅ (ဓမၼေစတီ ဆရာေတာ္)
ေစတီတုိ့တြင္ ေတြ့ရေသာ ျခေသၤ့ရုပ္၏ အဓိပါယ္အမွန္
ျခေသ့ၤဟာ သူ႔ကုိျမွားနဲ႔ ပစ္ရင္ ျမွားေနာက္သုိ႔ မလိုက္ဘဲ ပစ္တဲ့သူကုိပဲ လုိက္ပါတယ္… ေခြးဆုိလွ်င္ ခဲနဲ႔ပစ္ပါက ခဲေနာက္ကုိ လုိက္ပါတယ္… ျခေသ့ၤနဲ႔ မတူပါ… ဒါေၾကာင့္ ျခေသ့ၤဟာ အေၾကာင္းကုိ လုိက္တယ္လုိ႔ ပမာျပဳပါတယ္…
ဒီလုိပဲ ဗုဒၶတရားတြင္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ တရားသည္ အက်ိဳးတရားျဖစ္တဲ့ ဒုကၡသစၥာေတြ ျဖစ္မလာေအာင္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေအာင္ ပစၥဳပၸန္ မွာရွိတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြ ျဖစ္တဲ့ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္၊ ကမၼဘ၀ တုိ႔မျဖစ္ေအာင္ အၿပီးသတ္ပါတယ္… အေၾကာင္းတရားမ်ား မရွိပါက အက်ဳိးတရား ခႏၶာ (ဒုကၡသစၥာ)သည္ ထပ္ျဖစ္မလာေတာ့ပါ။ အက်ဳိးတရားတုိ႔သည္ ပုံမွန္အတုိင္း ျဖစ္ေနတာပါပဲ။ သူတုိ႔ကုိ တုိက္ရုိက္ခ်ည္း မျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရုိးမရွိပါ… လုပ္လုိ႔လည္းမရပါ… ခႏၶာဟူေသာ ဒုကၡသစၥာဆိုတဲ႔ အက်ဳိးရွိေန၍ ေ၀ဒနာ ဆိုသည္မွာ ထုိအက်ဳိးတရားနွင့္ တခါတည္း ပါလာ၍ ခံစားရမွာပါပဲ… ထုိေ၀ဒနာ အက်ဳိးေတြကုိ တုိက္ရုိက္ခ်ည္း ဖယ္ေန၍လည္း အၿပီး ေပ်ာက္သြားမည္ မဟုတ္ပါ… မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မဆုိ ေ၀ဒနာ၊ ဇာရာ၊ မရဏ ဟူေသာ အက်ဳိးတုိ႔ မလြဲမေသြ ခံစားရမွာပါပဲ… ထုိအက်ဳိးတရားမ်ားသည္ အေၾကာင္း ရွိေနသမွ် ျဖစ္ေနဦးမွာပါပဲ… ထုိ႔ေၾကာင့္ ဆုိင္ရာ အေၾကာင္းတရားမ်ားကုိ ဖယ္ခြာမွသာလွ်င္ ထုိအက်ဳိးတရားမ်ား ထပ္ျဖစ္မလာေတာ့ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဘုရားရွင္တုိ႔မည္သည္ အေၾကာင္းကုိသာ က်င့္ပါတယ္။ အက်ဳိးကုိ မက်င့္ဘူးလုိ႔ ဆိုလုိပါတယ္… ဒီသေဘာကုိပဲ ျခေသ့ၤနဲ႔ ပမာျပဳထားတာပါ။ ဒီသေဘာေတြနဲ႔ ပက္သက္ၿပီးသာ ေစတီပုထုိးမ်ားေရွ႕မွာ ျခေသ့ၤရုပ္ႀကီးမ်ား ထားတာပါ…
ဆရာေတာ္ ………… အရွင္ ေကာသလႅ (ဓမၼေစတီ ဆရာေတာ္)
ျခေသ့ၤဟာ သူ႔ကုိျမွားနဲ႔ ပစ္ရင္ ျမွားေနာက္သုိ႔ မလိုက္ဘဲ ပစ္တဲ့သူကုိပဲ လုိက္ပါတယ္… ေခြးဆုိလွ်င္ ခဲနဲ႔ပစ္ပါက ခဲေနာက္ကုိ လုိက္ပါတယ္… ျခေသ့ၤနဲ႔ မတူပါ… ဒါေၾကာင့္ ျခေသ့ၤဟာ အေၾကာင္းကုိ လုိက္တယ္လုိ႔ ပမာျပဳပါတယ္…
ဒီလုိပဲ ဗုဒၶတရားတြင္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ တရားသည္ အက်ိဳးတရားျဖစ္တဲ့ ဒုကၡသစၥာေတြ ျဖစ္မလာေအာင္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေအာင္ ပစၥဳပၸန္ မွာရွိတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြ ျဖစ္တဲ့ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္၊ ကမၼဘ၀ တုိ႔မျဖစ္ေအာင္ အၿပီးသတ္ပါတယ္… အေၾကာင္းတရားမ်ား မရွိပါက အက်ဳိးတရား ခႏၶာ (ဒုကၡသစၥာ)သည္ ထပ္ျဖစ္မလာေတာ့ပါ။ အက်ဳိးတရားတုိ႔သည္ ပုံမွန္အတုိင္း ျဖစ္ေနတာပါပဲ။ သူတုိ႔ကုိ တုိက္ရုိက္ခ်ည္း မျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရုိးမရွိပါ… လုပ္လုိ႔လည္းမရပါ… ခႏၶာဟူေသာ ဒုကၡသစၥာဆိုတဲ႔ အက်ဳိးရွိေန၍ ေ၀ဒနာ ဆိုသည္မွာ ထုိအက်ဳိးတရားနွင့္ တခါတည္း ပါလာ၍ ခံစားရမွာပါပဲ… ထုိေ၀ဒနာ အက်ဳိးေတြကုိ တုိက္ရုိက္ခ်ည္း ဖယ္ေန၍လည္း အၿပီး ေပ်ာက္သြားမည္ မဟုတ္ပါ… မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မဆုိ ေ၀ဒနာ၊ ဇာရာ၊ မရဏ ဟူေသာ အက်ဳိးတုိ႔ မလြဲမေသြ ခံစားရမွာပါပဲ… ထုိအက်ဳိးတရားမ်ားသည္ အေၾကာင္း ရွိေနသမွ် ျဖစ္ေနဦးမွာပါပဲ… ထုိ႔ေၾကာင့္ ဆုိင္ရာ အေၾကာင္းတရားမ်ားကုိ ဖယ္ခြာမွသာလွ်င္ ထုိအက်ဳိးတရားမ်ား ထပ္ျဖစ္မလာေတာ့ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဘုရားရွင္တုိ႔မည္သည္ အေၾကာင္းကုိသာ က်င့္ပါတယ္။ အက်ဳိးကုိ မက်င့္ဘူးလုိ႔ ဆိုလုိပါတယ္… ဒီသေဘာကုိပဲ ျခေသ့ၤနဲ႔ ပမာျပဳထားတာပါ။ ဒီသေဘာေတြနဲ႔ ပက္သက္ၿပီးသာ ေစတီပုထုိးမ်ားေရွ႕မွာ ျခေသ့ၤရုပ္ႀကီးမ်ား ထားတာပါ…
ဆရာေတာ္ ………… အရွင္ ေကာသလႅ (ဓမၼေစတီ ဆရာေတာ္)