တားေဆး မေသာက္ခ်င္ေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အတြက္

၁။အၿပင္မွာသုတ္လြတ္ၿခင္း

အၿပင္မွာသုတ္လြတ္ၿခင္းနဲ.လဲကေလး မရေအာင္တားလို.ရပါတယ္။ ကာမဆႏၵ အထြတ္အထိပ္ေရာက္ျပီး သုတ္မလြတ္ခင္ အမ်ိဳးသားရဲ. က်င္ေခ်ာင္းကိုအမ်ိဳး သမီးရဲ.မိန္းမကိုယ္ထဲကေန အခ်ိန္မွီ ထုတ္လြတ္လိုက္ တာပါပဲ။ ေရွးအက်ဆံုး ကေလးတားနည္း ဆိုလည္းမမွားပါဘူး။ တကမၻာလံုးမွာ စံုတြဲေပါင္း ၃၅သန္း ေလာက္သံုးေနၾကပါတယ္။

၁-၁။ဘယ္လိုလုပ္ရမွာလဲ။

ကိုယ္၀န္ဆိုတာ ေယာက်္ားရဲ.သုတ္ပိုးနဲ.မိန္းမရဲ.မ်ိဳးဥ ဆံုေတြ.မွၿဖစ္ေပၚလာတာပါ။ အၿပင္မွာ သုတ္လြတ္ ၿခင္းေၾကာင္. မိန္းမကိုယ္ထဲကို သုတ္ပိုးေတြ မ၀င္နိုင္ေတာ.တဲ.အတြက္ ကိုယ္၀န္ကိုတား ဆီးနိုင္တာၿဖစ္ ပါတယ္။

၁-၂။ဘယ္ေလာက္ထိစိတ္ခ်ရလဲ။

အမ်ိဳးသားေတြကၿပင္မွသုတ္လြတ္တဲ.နည္းကိုမွန္မွန္ကန္ကန္သံုးရင္တစ္နွစ္ အတြင္းမွာ အမ်ိဳးသမီး ၁၀၀ ကို ၄ ေယာက္ေလာက္ပဲကိုယ္၀န္ရွိနိုင္ပါတယ္။ မွန္မွန္ကန္ကန္မသံုးရင္ေတာ. အမ်ိဳးသမီး ၁၀၀ မွာ ၂၇ ေယာက္ေလာက္ ၁ နွစ္အတြင္းကိုယ္၀န္ရွိနိုင္ပါတယ္။ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ယံုၾကည္မွဳရွိၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္တဲ. လိင္ဆက္ဆံ ဖူးတဲ.အေတြ.အၾကံဳေကာင္းရွိတဲ. စံုတြဲေတြကေတာ.ထိထိေရာက္ေရာက္သံုး

တတ္ပါတယ္။ကိုယ္ဘယ္ေတာ.ၿပီးမယ္(သုတ္ထြက္မယ္)၊ထိန္းလို.ရနိုင္မရနိုင္ ဆိုတာကိုေကာင္း ေကာင္းသိတဲ. ေယာက်္ားေတြပဲသံုးသင္.ပါတယ္။ 

ပညာရွင္အခ်ိဳ.အၿမင္မွာေတာ.က်င္ေခ်င္းကိုမၿပီးခင္မွာအခ်ိန္မွီထုတ္နိုင္ေပမယ္.ကိုယ္၀န္ရွိနိုင္ပါေသးတယ္။ဒါကေတာ.မၿပီးခင္မွာအၾကိဳထြက္တဲ.အရည္ေၾကာင္.ပါ။အရင္တစ္ေခါက္လိင္ဆက္ဆံၿပီးေတာ.ထြက္ထားတဲ.သုတ္ပိုးအကြ်င္းအက်န္ေတြဟာ ဆီးၿပြန္ထဲမွာက်န္ေနနိုင္ၿပီးမၿပီးခင္အၾကိဳထြက္တဲ.အရည္နဲ.အတူမိန္းမ ကိုယ္ထဲေရာက္သြားနိုင္တယ္ဆိုၿပီးယူဆၾကလို.ပါ။ဒါေၾကာင္.လိင္ဆက္ဆံမွဳတစ္ခုနဲ.တစ္ခုၾကားမွာဆီးသြားထားရင္ဆီးၿပြန္ထဲမွာကပ္က်န္ေနနိုင္တဲ.သုတ္ပိုးေတြကိုရွင္းနိုင္တာမို.အၿပင္မွာသုတ္လြတ္တဲ.နည္းကိုပိုၿပီးထိေရာက္မွဳရွိေစပါတယ္။

သုတ္ပိုးဒါမွမဟုတ္အၾကိဳထြက္တဲ.အရည္ေတြမိန္းမကိုယ္နွဳတ္ခမ္းသားေပၚက်ရင္လဲကိုယ္၀န္ရွိနိုင္တာကိုကိုယ္၀န္ရွိနိုင္တာကိုသတိၿပဳရပါမယ္။ဒါ.အၿပင္ကာ လသားေရာဂါကူးစက္မွာကိုဒီနည္းနဲ.မကာကြယ္နိုင္ပါဘူး။

၁-၃။ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးရွိလား။

ကိုယ္.ကိုကိုယ္ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္သူအားလံုးအႏၱရာယ္ကင္းကင္းနဲ.သံုးလို.ရပါတယ္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမရွိပါဘူး။

၁-၄။ေကာင္းကြက္ေတြကဘာရွိလဲ။

-ကိုယ္.အနီးနားမွာကြန္ဒံုး၊ကိုယ္၀န္တားေဆးစတာေတြမရွိရင္လဲဒီနည္းကိုသံုး နိုင္ပါတယ္။

-ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးလံုး၀မရွိပါဘူး

-ကိုယ္၀န္တားေဆး၊ထိုးေဆးေတြလိုဆရာ၀န္ညြန္ၾကားခ်က္ယူစရာမလိုပါဘူး

-ပိုက္ဆံကုန္စရာမလိုပါဘူး။

-ကြန္ဒံုးသံုးရင္း ဒါမွမဟုတ္ သားအိမ္ေခါင္းအစြပ္(cervical cap)သံုးရင္းနဲ.

စိတ္ခ်ရေအာင္အၿပင္မွာ သုတ္လြတ္ၿခင္းၿဖင္.လဲ ထိေရာက္မွဳၿမွင္.တင္နိုင္ပါ

တယ္။

၁-၅။ခ်ိဳ.ယြင္းခ်က္ကဘာေတြလဲ။

အၾကီးမားဆံုးခ်ိဳ.ယြင္းခ်က္လို.ဆိုနိုင္တာကေတာ. က်င္ေခ်ာင္းကိုအၿပင္ထုတ္ တာအခ်ိန္ကိုက္မၿဖစ္တာ ပါပဲ။အခ်ိန္ကိုက္အၿပင္ထုတ္နိုင္ဖို. 

-ကိုယ္ကိုကိုယ္ယံုၾကည္မွု၊ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္မွဳနဲ.အေတြ.အၾကံုရွိဖို.လိုပါတယ္။

-သုတ္လြတ္ၿမန္တဲ.သူမၿဖစ္ဖို.လိုပါတယ္။

-ဘယ္အခ်ိန္ထုတ္ရမယ္ဆိုတာမွန္းနိုင္တဲ.သူၿဖစ္ရပါမယ္။

-ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြနဲ. လိင္ဆက္ဆံမွဳအေတြ.အၾကံဳသိပ္မရွိတဲ.သူေတြအတြက္မသင္.ေတာ္ပါဘူး။

၂။သုတ္ေသေဆး

သုတ္ေသေဆးဆိုတာသုတ္ပိုးေတြလွဳပ္ရွားမွဳမရွိေအာင္လုပ္ေပးတဲ.ဓာတုပစၥည္းေတြပါပဲ။ခရင္မ္၊ဂ်ဲလ္၊အရည္ေပ်ာ္ေဆးခဲ စတဲ. ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ.ရွိနိုင္ပါ တယ္။သူခ်ည္းပဲသံုးလို.ရသလို တၿခားနည္းေတြ(ဥပမာ-သားအိမ္ေခါင္း အစြပ္)နဲ.လဲတြဲဖက္သံုးၿပီးထိေရာက္မွဳပိုရွိေအာင္လုပ္ၾကပါတယ္။

၂-၁။ဘယ္လိုလုပ္ရမွာလဲ။

သုတ္ေသေဆးကိုထိုင္ေနရင္း ဒါမွမဟုတ္လွဲရင္းမိန္းမကိုယ္ထဲထည္.ရပါမယ္။ သားအိမ္ေခါင္းမွာစြပ္မိ ေအာင္ထည္.ပါ။လက္နဲ.ထည္.လို.ရသလို ေဆးဘူးထဲမွာ စြပ္တံပါရင္လဲ သံုးနိုင္ပါတယ္။လိင္မဆက္ဆံခင္ ၁၀ မိနစ္အလိုေလာက္မွာ ထည္.ရတာပါ။ဒါမွသားအိမ္ေခါင္းကိုပိတ္မိၿပီး သုတ္ပိုးနဲ. မမ်ိဳးဥ ထိေတြ.မွဳမရွိ မွာပါ။ဒါ.အၿပင္ သုတ္ပိုးေတြလွုပ္ရွားမွဳမရွိေအာင္လဲထိန္းခ်ဳပ္ေပးပါတယ္။ထည္.ၿပီးတစ္နာရီအတြင္းမွာပဲ အာနိသင္ ရွိပါတယ္။တခါဆက္ဆံတိုင္းတခါ ထည္.ေပးဖို.လိုပါတယ္။

၂-၂။ဘယ္ေလာက္စိတ္ခ်ရလဲ။

ညြန္ၾကားခ်က္အတိုင္းအတိအက်သံုးရင္ ၁နွစ္အတြင္းမွာ အမ်ိဳးသမီး ၁၀၀ကို ၁၅ ေယာက္ေလာက္ပဲ ကိုယ္၀န္ရွိ္နို္င္ပါတယ္။ေသခ်ာမသံုးရင္ေတာ. ၁နွစ္အတြင္း ၁၀၀မွာ ၂၉ ေယာက္ေလာက္ ကိုယ္၀န္ရွိနိုင္ပါ တယ္။ သုတ္ေသေဆးတခုထဲ သံုးရင္ေတာ.ထိေရာက္မွဳနည္းပါတယ္။ကြန္ဒံုး၊အၿပင္မွာ သုတ္လြတ္တဲ. နည္းေတြနဲ.တြဲသံုးရင္ထိေရာက္မွဳပိုရွိပါတယ္။

၂-၃။ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးရွိလား။

မ်ားေသာအားၿဖင္.ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးတစ္စံုတစ္ရာမေတြၾကပါဘူး။ဓာတ္မတည္.လို.အေရၿပားယားယံတာမ်ိဳးပဲ ေတြ.ေလ.ရွိပါတယ္။အဲဒီအခါက်ရင္ တၿခားတံဆိပ္တခုခုကိုေၿပာင္းသံုးလုိ.ရပါတယ္။

၂-၄။ေကာင္းကြက္ေတြကဘာရွိလဲ။

-ဘယ္လိုထည္.ရတယ္ဆိုတာသိၿပီးတာနဲ. ေနာက္တခါထည္.ဖို.လြယ္သြားပါ ၿပီ။ -အိပ္ကပ္၊ပိုက္ဆံအိတ္ ထဲမွာထည္.ၿပီးေဆာင္ထားနိုင္ပါတယ္။ -ကိုယ္.အမ်ိဳးသားေဖာ္ကထည္.ေပးရင္း လိင္စိတ္ပိုၾကြေအာင္လုပ္ နိုင္ပါတယ္။ မိန္းမရဲ.ေဟာ္မုန္းေပၚသက္ေရာက္မွဳမရွိတဲ.အတြက္ရာသီလာတဲ.ပံုစံမေၿပာင္း လဲနိုင္ပါဘူး။

ဆရာ၀န္ညြန္ၾကားခ်က္ယူစရာမလိုပါဘူး။ -ကေလးနို.တိုက္စဥ္မွာလဲသံုးနိုင္ပါတယ္။

၂-၅။ခ်ိဳ.ယြင္းခ်က္ကဘာေတြလဲ။

-ေသခ်ာမထည္.တတ္ရင္ သားအိမ္ေခါင္းအေပၚကိုသုတ္ေသေဆးမေရာက္ တဲ.အတြက္ထိေရာက္မွဳက်နိုင္ ပါတယ္။

-တခ်ိဳ.အမ်ိဳးသမီးေတြက သုတ္ေသေဆးထည္.ထားတာကို ရွဳပ္တယ္လို.ဆိုၾကၿပီးဆက္ဆံေနစဥ္အတြင္း ထြက္က်တယ္လို.ဆိုပါတယ္။

၃။ရက္ေရွာင္ၿခင္း

ရက္ေရွာင္နည္းဆိုတာကေတာ. အမ်ိဳးသမီးမွာမမ်ိဳးဥေၾကြလို.ကိုယ္၀န္ရွိနိုင္မယ္.ရက္ေတြကိုတြက္ခ်က္ၿပီး အဲဒီေန.ေတြမွာလင္မယားအတူတူမေနပဲ ဒါမွမဟုတ္ ကြန္ဒံုးသံုးၿပီးေနတဲ.နည္းပဲၿဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီနည္းသံုးဖို.ဆိုရင္ အမ်ိဳးသမီးဟာရာသီစက္၀န္းၾကာခ်ိန္ကိုေသေသခ်ာခ်ာသိရပါမယ္။ရာသီလာတဲ. ပံုစံေပၚမူတည္ၿပီး အၾကမ္းအားၿဖင္. ၂ နည္းခြဲၿခားထားပါတယ္။

၃-၁။ပံုေသရက္အတိုင္း ရာသီလာသူမ်ားအတြက္

အမ်ိဳးသမီးတစ္ခ်ိဳ.ရဲ.ရာသီစက္၀န္းၾကာခ်ိန္ဟာ တလ နဲ.တလ အတူတူပါပဲ။ ပထမဆံုး ရာသီလာတဲ.ရက္ ကစၿပီး ေနာက္တလ ရာသီမေပၚခင္အခ်ိန္ထိ ၂၈ ရက္ ၾကာတယ္ဆိုရင္လတိုင္းဒီအတိုင္းပါပဲ။ အတိုး အေလ်ာ. မရွိပါဘူး။ ဒီလိုဆိုရင္ရာသီေသြးစေပၚတဲ.ရက္ကေနစၿပီး ေရတြက္လို. ၈ ရက္ေၿမာက္ ေန.ကေန ၁၉ ရက္ေၿမာက္ေန.အတြင္းဟာ ကေလးရနိုင္တဲ.ရက္ေတြလို. သတ္မွတ္နိုင္ပါတယ္။ ဒီရက္အတြင္းမွာ လင္မယား အတူတူမေနတာ၊ကြန္ဒံုးသံုးၿပီးေနတာေတြနဲ.ကိုယ္၀န္တားနိုင္ပါတယ္။ အဲဒီရက္အတြင္းမဟုတ္ ရင္ေတာ.ကြန္ဒံုးမသံုးပဲေနလို.ရပါတယ္။ရာသီစက္၀န္းၾကာခ်ိန္ ၂၆ရက္ထက္နည္းၿပီး ၃၂ ရက္ထက္မ်ားတဲ. သူေတြဒီနည္းကိုမသံုးသင္.ပါဘူး။

၃-၂။ပံုေသရက္အတိုင္းရာသီမလာသူမ်ားအတြက္

တခ်ိဳ.အမ်ိဳးသမီးေတြမွာေတာ. ရာသီစက္၀န္းၾကာခ်ိန္ေတြဟာတစ္လ နဲ.တစ္လ မတူပါဘူး။တစ္ခ်ိဳ.လမွာ ၂၉ ရက္ၿဖစ္ၿပီး တစ္ခ်ိဳ.လမွာ ၃၁ ရက္ၿဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ဒီလိုဆိုရင္ ရာသီစက္၀န္းၾကာခ်ိန္ေတြကို ၈ လ ေလာက္မွတ္တမ္းတင္ထားဖို.လိုပါတယ္။၁၂ လေလာက္မွတ္ထားနိုင္ရင္ေတာ.ပိုေကာင္း ပါတယ္။ ရာသီစက္၀န္းၾကာခ်ိန္ ၂၇ ရက္ထက္နည္းတဲ.သူေတြ ဒီနည္းကို မသံုးသင္.ပါဘူး။မွတ္ၿပီးၿပီဆိုရင္ ရာသီစက္ ၀န္းအတိုဆံုး (ဥပမာ-၂၇ ရက္) နဲ.အရွည္ဆံုး (ဥပမာ-၃၂ ရက္)ကိုမွတ္ထားပါ။ အတိုဆံုးရက္ ထဲက ၁၈နုတ္ပါ(ဥပမာ-၂၇-၁၈=၉) အရွည္ဆံုးရက္ထဲက ၁၁ နုတ္ပါ(ဥပမာ-၃၂-၁၁=၂၁) ပထမရလဒ္က ၉ဆိုရင္ ရာသီစက္၀န္းရဲ.၉ ရက္ေၿမာက္ေန.(ရာသီေသြးေပၚတဲ.ေနမွစတင္ေရတြက္ပါ) ဟာကေလးစၿပီး ရနိုင္တဲ.ရက္ၿဖစ္ပါတယ္။ဒုတိယရလဒ္က ၂၁ ဆိုရင္ ရာသီစက္၀န္းရဲ. ၂၁ ရက္ေၿမာက္ေန.ဟာ ကေလးရ နိုင္တဲ. ေနာက္ဆံုးရက္ၿဖစ္ပါတယ္။ဒါ.ေၾကာင္. ရာသီစက္၀န္းရဲ. ၉ရက္ေၿမာက္ေန.ကေန ၂၁ ရက္ေၿမာက္ ေန.အထိ ကြန္ဒံုးမသံုးပဲအတူတူေနလို.မရနိုင္ပါဘူး။ရာသီစေပၚတဲ.ရက္က ၾသဂုတ္လ ၃ ရက္ေန.ဆိုရင္ ၁၁ ရက္ေန.ကေန ၂၃ ရက္ေန.အထိကေတာ. က်န္ဒံုးသံုးဖို.လိုပါတယ္။အဲဒီရက္အတြင္းမဟုတ္ရင္ေတာ. ကြန္ဒံုးသံုးစရာမလိုပါဘူး။

ဒီနည္းေတြကိုစနစ္တက်သံုးစြဲရင္ေတာ. တနွစ္မွာ အမ်ိဳးသမီး ၁၀၀ ကို၃ ေယာက္ကေန ၅ ေယာက္ ေလာက္ပဲ ကိုယ္၀န္ရတယ္လို.ဆိုပါတယ္။ မွန္မွန္ကန္ကန္ မသံုးစြဲရင္ေတာ. ၁ နွစ္မွာ အမ်ိဳးသမီး ၁၀၀ ကို၂၅ ေယာက္ေလာက္ကိုယ္၀န္ရနိုင္ပါတယ္။

၄။ကြန္ဒံုး

ကြန္ဒံုးကေတာ.ေယာက်္ားရဲ.သုတ္ရည္ေတြ မိန္းမကိုယ္ထဲမေရာက္ေအာင္ အတားအဆီးလုပ္ေပးတာပါပဲ။ ေယာက်္ားကြန္ဒံုး၊မိန္းမကြန္ဒံုးဆိုၿပီးနွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။

၅။သားအိမ္ထဲပစၥည္းထည္.ၿခင္း

သားအိမ္ထဲမွာပစၥည္းထည္.ၿပီးကေလးမရေအာင္လုပ္တဲ.နည္းၿဖစ္ပါတယ္။သုတ္ပိုးနဲ.မမ်ိဳးဥဆံုေတြ.လို.ေအာင္ၿမင္ထားတဲ.မမ်ိဳးဥဟာသားအိမ္နံရံမွာတြယ္ကပ္ထားမွဆက္လက္ၾကီးထြားၿပီး ကိုယ္၀န္အၿဖစ္ရွိနိုင္မွာ ပါ။ပစၥည္းထည္.ထားတဲ.အတြက္သားအိမ္နံရံေၿပာင္းလဲၿပီး တြယ္ကပ္လို.မရနိုင္ေတာ. တဲ.အတြက္ ကိုယ္ ၀န္မရွိနိုင္ေတာ.ပါဘူး။ကြ်မ္းက်င္တဲ.ဆရာ၀န္က မိန္းမကိုယ္ကို အနည္းငယ္ခ်ဲ.ထြင္ၿပီးမွထည္.လို. ရတဲ. အတြက္ကေလး ၁ခါမွမေမြးဖူးေသးတဲ.အတြက္ အေလး၁ ခါမွမေတြးဖူးေသးတဲယအမ်ိဳးသမီး ေတြသိပ္ၿပီး မသံုးၾကပါဘူး။ အမ်ိဳးသားေရာအမ်ိဳးသမီးပါ နွစ္ေယာက္လံုးနဲ.သင္.ေတာ္မယ္. ကိုယ္၀န္တားနည္းကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး သာယာခ်မ္းေၿမ.လို. စိတ္ေပ်ာ္ရြင္မွဳရရွိနိုင္ၾကပါေစ။

ကိုးကား-www.plannedparenthood.org

www.shcs.ucdavis.edu

က်န္းမာေရးစာတိုမ်ားစုစည္းမွဳ

today myanmar